ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ ΠΑΡΑΚΕΛΣΟΣ

Ο Θεόφραστος Παράκελσος (11 Νοεμβρίου ή 17 Δεκεμβρίου 1493 - 24 Σεπτεμβρίου 1541) ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αλχημιστές, αστρολόγους, και αποκρυφιστές όλων των εποχών. Το πραγματικό του όνομα ήταν Θεόφραστος Μπόμβαστ φον Χοενχάιμ (Theophrastus Bombastus von Hohenheim). Ήταν ακόμα γνωστός με το ψευδώνυμο Theophrastus Philippus Aureolus Bombastus von Hohenheim. Το όνομα "Παράκελσος" το διάλεξε ο ίδιος για τον εαυτό του που σημαίνει "πέρα από τον Αύλο Κορνήλιο Κέλσο", γιατί πίστευε πως ήταν ανώτερος εκείνου. Ο Κέλσος ήταν Ρωμαίος γιατρός του 1ου αιώνα μ.Χ. επί εποχής Τιβέριου και Νέρωνα.

Βιογραφία

Ο Παράκελσος γεννήθηκε στο χωριό Αϊνζίντελντ (Einsiedeln) της Ελβετίας το 1493. Μεγάλωσε στην Αυστρία και νέος εργάστηκε σε ορυχεία. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, απ' όπου αποφοίτησε το 1510 στην ηλικία των 17. Υπάρχει η μη επιβεβαιωμένη άποψη ότι πήρε και διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο της Φερράρα, όπως και ότι συμπλήρωσε τις σπουδές του και σ΄ άλλα πανεπιστήμια Γερμανίας και Γαλλίας.
Μυήθηκε στη πλατωνική φιλοσοφία και την αλχημεία και ταξίδεψε στην Αίγυπτο, τους Αγίους Τόπους, στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλους τόπους, αναζητώντας αλχημιστές, προκειμένου να διδαχτεί την τέχνη τους. Επιστρέφοντας στην Ευρώπη εισήλθε στη στρατιωτική υπηρεσία του Βασιλέως της Δανίας Χριστιανού Β' και γρήγορα απέκτησε φήμη.

Το 1526 πρωτοχρησιμοποίησε τη λέξη "zink" για τον ψευδάργυρο, λέξη που χρησιμοποιείται και σήμερα στις Δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες, και απ' όπου προέρχεται το σύμβολο του χημικού αυτού στοιχείου (Zn). Πειραματίστηκε ακόμα με το ανθρώπινο σώμα. Πίστευε ότι η υγεία του σώματος βασίζεται στην αρμονία του ανθρώπου (μικρόκοσμος) με τη φύση (μακρόκοσμος). Η προσέγγισή του ήταν ότι πρέπει να υπάρχει ισορροπία στα μεταλλικά στοιχεία στο σώμα και ότι οι ασθένειες μπορούν να θεραπευτούν με τη χρήση χημικών ουσιών. Ο ίδιος έλεγε "Πολλοί λένε για την Αλχημεία ότι χρησιμεύει για την κατασκευή χρυσού και ασημιού. Για μένα αυτός δεν είναι ο σκοπός αλλά η δύναμη και οι αρετές (της αλχημείας) μπορεί να κρύβονται στην ιατρική". Πράγματι, υπάρχουν ευρήματα των Αλχημιστών που βρίσκουν εφαρμογή στη σημερινή ιατρική, αλλά και σε επιστήμες όπως η χημεία.

Ο Παράκελσος απέρριπτε τις Γνωστικιστικές παραδόσεις, ενώ ήταν περισσότερο οπαδός των Ερμητιστικών, Νεοπλατωνικών και Πυθαγόρειων φιλοσοφιών. Πίστευε ακόμα στην Αστρολογία, η οποία κατ' αυτόν μπορούσε να βοηθήσει στη θεραπεία των ασθενειών.

Σαν χαρακτήρας είχε τη φήμη του αλαζόνα και σύντομα δημιούργησε έχθρες με άλλους Φυσιολόγους. Κράτησε τη θέση του καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας που είχε διοριστεί το 1527, για λιγότερο από ένα χρόνο, αφού ήρθε σε σύγκρουση με συναδέλφους του επειδή έκαιγε δημοσίως βιβλία τους στα οποία εκφράζονταν απόψεις που δεν τον έβρισκαν σύμφωνο. Η προσπάθειά του ν΄ ανατρέψει τις ιατρικές παραδόσεις της εποχής του και η προκλητική στάση του αυτή έναντι των συναδέλφων του εξήγειραν εναντίον του το μίσος του ιατρικού κόσμου που τον χαρακτήριζε απατεώνα και μάγο.

Υπό τη γενική αυτή κατακραυγή στη συνέχεια ο Παράκελσος περιπλανήθηκε στην Ευρώπη μέχρι το 1541 που φονεύθηκε στο Σάλτσμπουργκ . Προηγουμένως όμως αναθεώρησε παλιά χειρόγραφα, ενώ έγραψε και δικά του κείμενα. Το 1536, εξέδωσε το Die grosse Wundartzney (Το μεγάλο βιβλίο της Χειρουργικής) και ανέκτησε έτσι ένα τμήμα της φήμης του. Σημαντικότερο έργο του θεωρείται το Philosofia sagax (υπάρχει και με τον τίτλο Astronomia magna, που είναι γραμμένο στα γερμανικά.

Μετά το θάνατό του το επιστημονικό του έργο αξιώθηκε μεγάλης τιμής από πολλούς ιατρούς της Γερμανίας και της Γαλλίας προσδίδοντάς του την προσωνυμία του "Λούθηρου της Ιατρικής". Αντίθετα οι εχθρικά διακείμενοι προς αυτόν τον αποκαλούσαν "φιλόσοφον άλογον" (χωρίς λογική) και τα δε ιατρικά του συγγράμματα ως προϊόντα διανοητικής ανισορροπίας. Στον ιδιόρυθμον αυτόν ιατροφιλόσοφο αποδίδονται πολλά έργα των οποίων αμφισβητείται η γνησιότητά τους.